زندگي 120 هزار نفر از جمعيت بجنورد در مناطق مخاطره آميز

 

هزار نفر از مردم بجنورد در بافت فرسوده زندگي مي کنند. در حالي که احياي اين بافت از سال 83 آغاز شده است اما از 158 هکتار بافت فرسوده، هم اکنون فقط 3.1 هکتار آن در حال احياست. نوک تيز انتقاد، متوليان امر را نشانه رفته است اما گويا ساکنان اين محدوده هاي پرخطر هم بي تقصير نيستند و از تسهيلات مرتبط استفاده لازم را نکرده اند و به نظر مي رسد حمايت هاي دستگاه ها هم نتوانسته است انگيزه هاي لازم را در ساکنان بافت فرسوده ايجاد کند. رئيس شوراي اسلامي شهربجنورد معتقد است سرمايه گذاري توسط بخش خصوصي و هماهنگي با متوليان امر، مي تواند احياي بافت فرسوده را سرعت ببخشد. «مهدي محمدي» از سکونت 50 هزار نفر از جمعيت 220 هزار نفري بجنورد در بافت فرسوده و70 هزار نفر در حاشيه‌هاي اين شهر خبر مي دهد که براين اساس نيمي از جمعيت مرکز استان در مناطق مخاطره آميز زندگي مي کنند.وي با بيان اين که براساس برنامه‌هاي سند چشم انداز بايد هر سال 10 درصد از اين بافت احيا شود، مي گويد: متأسفانه به دلايل مختلف اين اتفاق نيفتاده است. گفت وگوي ما را با اين مسئول در ادامه مي خوانيد.

کارشناسان از شرايط نامناسب بافت فرسوده و امکان بروز خطر و فاجعه در هنگام زمين لرزه‌هاي قوي در اين مناطق سخن مي گويند. با وجود اين هشدارها سرعت احياي بافت فرسوده کند است. چرا مسئولان نتوانسته اند به اين بخش تحرک لازم را ببخشند؟

يکي از عللي که هميشه موجب مي شود در بخش‌هايي که نياز به تحرک و فعاليت بيشتر است، اجراي امور کند شود و يا کند باشد، آرمان گرايي است. آرمان گرايي موجب شده که احياي بافت فرسوده اتفاق نيفتد. نگاه صفر يا صد مسئولان موجب دادن وعده هايي مي شود که عملي شدن آن ها در زماني کوتاه ممکن نيست و در مردم ايجاد توقع مي کند و راهکارهايي ارائه داديم که پس از 7 سال شدني نبود در حالي که بايد ديد ما واقعي تر مي شد.

بجنورد داراي چند هکتار بافت فرسوده و وضعيت احياي آن چگونه است؟

بجنورد، 155 هکتار بافت فرسوده دارد که به نسبت مساحت 2 هزار و 800 هکتاري آن، اين رقم کم نيست. در قانون برنامه پنجم ديده شده که هر سال 10 درصد از اين بافت بايد احيا شود و مؤلفه هاي تشويقي هم براي احيا تعريف شده است اما متأسفانه به خاطر توانايي مالي کم ساکنان اين محدوده ها و همچنين به دليل نياز به بودجه کلان، احياي آن اتفاق نيفتاده است. شوراي دور سوم با پيش بيني مؤلفه‌هاي تشويقي مانند تخفيف صددرصدي عوارض در احياي اين بافت، تلاش کرد تا ساخت و ساز را در بافت فرسوده سرعت دهد اما دولت که بايد اين هزينه‌ها را جبران مي کرد، نتوانست اين کار را انجام دهد و اين مشکل به قوت خود باقي است.

پروژه هاي دولتي در چند درصد از کل مساحت بافت فرسوده اجرا شده است؟

در 8.1 هکتار از اين مساحت راه وشهر سازي طرح مصوب تعريف کرد و اجراي آن نيز به شرکت عمران و بهسازي مسکن خراسان شمالي سپرده شد و اکنون 3.1 هکتار آن ساخته شده است. از مهم ترين مشکلات بافت فرسوده، ريزدانگي قطعات و کمبود عرصه است که تلاش شد با اين طرح اراضي ريزدانه توسط دولت خريداري شود ولي تملک روند پروژه را کند و در اجرا با مشکل مواجه کرد.

در هر حال در بافت فرسوده به جز اين، مشکلات زيادي وجود دارد که يکي ديگر از آن ها عرض کم معابر است و چون تعريض معابر اصلي هزينه بر و غيرممکن است، با توجه به مشکلات ترافيکي که در بجنورد وجود دارد بايد در بافت فرسوده خيابان هاي جديدي داشته باشيم تا به مديريت ترافيک کمک کند. در گشودن خيابان هاي صفا، شهيد قرباني و حصاري که در بافت فرسوده در دوره هاي مختلف انجام شد ثمربخشي اين کار ديده شده است.

اولويت گشايش خيابان هاي جديد در چه مناطقي خواهد بود؟

با توجه به طرح تفصيلي بجنورد اين برنامه پيش خواهد رفت و در شوراي ترافيک نيز طرح خواهد شد و با هم انديشي اولويت هاي گشايش خيابان هاي جديد در بافت فرسوده تعيين مي شود.

در احياي بافت فرسوده قرار بود شهرداري نيز کمک و بخشي از اعتبار آن را تأمين کند آيا اين اتفاق افتاده است؟

در سال گذشته شورا مصوبه اي مبني بر «بخشودگي صد درصد عوارض پروانه ساخت در بافت فرسوده» داشت که کمک خوبي براي ساکنان اين بافت در بازسازي و احيا بود. در واقع بخشودگي عوارض کمکي بود که انجام شد و به نوعي تأمين بودجه بود. 70 تا 90 درصد درآمد شهرداري از دريافت عوارض تأمين مي شود و هنگامي که شهرداري عوارض را رايگان کرد يعني بودجه خود را پرداخت کرده است. ساکنان بافت فرسوده از اقشار پر درآمد نيستند که خود به تنهايي بتوانند وارد کار شوند و با توجه به اين امر زمينه ساخت در اين مناطق توسط بخش خصوصي و شرکت‌هاي سرمايه گذار فراهم است و تضمين بازگشت سرمايه هم وجود دارد. بافت فرسوده در يکي از بهترين نقاط شهر قرار دارد و شرکت‌هاي سرمايه گذار مي توانند به راحتي به اين بخش وارد شوند و با مشارکت مردم کار کنند. تنها راه احياي بافت فرسوده کمک مردم و ورود شرکت هاي سرمايه گذار به اين بخش است. حتي شوراياران مي توانند با تشويق مردم و ساکنان بافت براي ايجاد شرکت هاي تعاوني وارد اين عرصه شوند زيرا اين موضوع مشکلي نيست که به تنهايي به دست شورا و شهرداري و يا يک نهاد خاص حل شود. 50 هزار نفر در بافت فرسوده بجنورد ساکن هستند، 70 هزار نفر هم در حاشيه ها سکونت دارند يعني در واقع 120 هزار نفر از جمعيت بجنورد در مناطق مخاطره آميز زندگي مي کنند و ساز و کار مناسب براي سامان دهي آن ها بايد انديشيده شود. از سويي موقعيت خاص اين محله ها مانند عرض کم معابر، امکان خدمات رساني به ساکنان اين بافت را در هنگام خطر کاهش مي دهد. ماشين‌هاي آتش نشاني و امداد و نجات نمي توانند به راحتي به اين مناطق رفت و آمد کنند و در هنگام بحران، اين عوامل بر مديريت بحران اثر گذار خواهد بود.در هر حال مهم ترين مؤلفه در اين بخش، اطلاع رساني و فرهنگ سازي است تا مردم بافت فرسوده نيز خود در ساخت آن شرکت کنند و به اين کار تمايل نشان دهند.

همان طور که اشاره کرديد ريزدانگي املاک در اين مناطق يکي از مشکلات احياي بافت فرسوده است و در واقع بناهايي وجود دارد که وسعت آن ها به حد نصاب لازم براي اخذ مجوز ساخت نمي رسد، براي اين مشکل چه چاره اي انديشيده شده است و آيا مي توان مصوبه سکونتگاه هاي غيررسمي را مبني بر ساخت و ساز در املاکي که کمتر از 200متر مساحت دارند، به اين بخش هم تسري داد؟

از هر مؤلفه تشويقي که به احياي بافت فرسوده کمک کند حمايت مي کنيم. اين مصوبه نيز براي حاشيه شهر و با توجه به ويژگي هايي که اين سکونتگاه ها دارند، تصويب شده است و نياز به بررسي دارد تا لحاظ شود. از سويي بايد با ضوابط طرح تفصيلي نيز همخواني داشته باشد.

صدور اوراق مشارکت توسط شهرداري ها يکي از روش هاي احياي بافت فرسوده است که شهرداري بجنورد تاکنون به آن ورود پيدا نکرده است، آيا ممکن است شوراي دور چهارم اين اجازه را به شهرداري دهد؟

صدور اوراق مشارکت هميشه نتيجه رضايت بخشي نداشته است. قانون اين اجازه را به شهرداري ها داده ولي اين که شهرداري در پهنه اجتماعي، تضميني ايجاد کند که نتيجه آن غيرقابل پيش بيني و نامشخص باشد، درست نيست. در هر حال بايد ساز و کار بهتري ديده شود تا اگر اوراق مشارکت منتشر شد بتوانيم ضمانت اجرايي آن را تأمين کنيم.

 

خراسان شمالي - مورخ دوشنبه 1392/10/23 شماره انتشار 18598