قانون شوراها با آخرین اصلاحات
فصل اول – تشكيلات
ماده 1 - (اصلاحي 5/5/1382و27/8/1386) برای پيشبرد سريع برنامه هاي اجتماعي ، اقتصادي ، عمراني ، بهداشتي ، فرهنگي ، آموزشي وساير امور رفاهي از طريق همكاري مردم با توجه به مقتضيات محلی اداره امور هر روستا ، بخش ، شهر وشهرستان يا استان با نظارت شورايي به نام شوراي (روستا) ، بخش ، شهر و شهرستان يا استان صورت می گيرد و به منظور جلوگيری از تبعيض و جلب همکاری در تهيه برنامه های عمرانی و رفاهی استانها و نظارت بر اجرای هماهنگ آن , شورای عالی استانها مرکب از نمايندگان شوراهای استانها تشکيل می شود.
ماده 1 مكرر - (الحاقي 6/7/1382) در كليه مواد و تبصره ها و بندهاي قانون تشكيلات ، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 ، كلمه « شهرك » و موضوعات مربوط به آن حذف مي گردد.
ماده 2 - (اصلاحي 5/5/1382) مقصود از شورا در اين قانون و سایر قوانین معتبر در خصوص شوراهاي اسلامي كشوري شوراهاي روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان , استان و عالی استانها می باشد.
ماده 3 - (اصلاحي 6/7/1382) دوره فعاليت شوراهاي روستا و شهر از تاريخ تشكيل چهار سال مي باشد كه از نهم ارديبهشت ماه ، سالروز فرمان تاريخي حضرت امام خميني ( ره ) مبني بر تشكيل شوراها شروع و در هشتم ارديبهشت ماه چهار سال بعد خاتمه مي يابد.
تبصره - (الحاقي 6/7/1382) انتخابات شوراهاي روستا و شهر بايد به صورتي برگزار شود كه حداقل پانزده روز قبل از نهم ارديبهشت ماه اعضاي شوراها مشخص شده باشند.
ماده 4 – تعداد اعضاي شوراي اسلامي روستاهاي تا 1500 نفر جمعيت سه نفر و روستاهاي بيش از 1500 نفر جمعيت و بخش پنج نفر خواهد بود.
ماده 5 - (اصلاحي 27/8/1386) در هر بخش شوراي بخش که اعضای آن 5 نفر می باشد با اكثريت نسبي از بين نمايندگان منتخب شوراهاي روستاهاي واقع در محدوده بخش تشكيل مي شود و در صورتي كه عضو معرفي شده از شوراي روستا به عضويت اصلي و علي البدل شوراي بخش انتخاب شود از عضويت شوراي روستا خارج نخواهد شد.
تبصره - (الحاقي 27/8/1386) از يك روستا بيش از يك نفر نبايد در شوراي بخش حضور داشته باشد ودر صورتي كه تعداد روستاهاي بخش كمتر از پنج روستا باشد اعضاء شوراي بخش از ميان مجموع اعضاي شوراهاي روستاها انتخاب خواهند شد و درنهايت حداقل بايد از هر روستا يك نفر انتخاب گردد.
ماده 6- به موجب قانون اصلاحي 27/8/86 حذف می گردد.
تبصره: به موجب قانون اصلاحي 27/8/86 حذف شده است.
ماده 7 - (اصلاحي 5/5/1382) تعداد اعضاي اصلي و علي البدل شوراي اسلامی شهر به شرح زیر مي باشد:
الف- شهرهاي تا بيست هزار نفر جمعيت ، پنج نفر عضو اصلي و دونفر عضو علي البدل.
ب- شهرهاي از بيست هزار نفر تا پنجاه هزار نفر جمعيت ، هفت نفر عضو اصلي و سه نفر عضو علي البدل.
ج- شهرهاي از پنجاه هزار نفر تا يكصد هزارنفر جمعيت ، نه نفر عضو اصلي و چهار نفر عضو علي البدل.
د- شهرهاي از يكصدهزار نفر تا دويست هزارنفر جمعيت ، يازده نفر عضو اصلي و پنج نفر عضو علي البدل.
هـ- شهرهاي ازدويست هزارنفرتا پانصدهزارنفرجمعيت ، سيزده نفرعضو اصلي و شش نفرعضو علي البدل.
و- شهرهاي از پانصدهزار نفر تا يك ميليون نفر جمعيت ، پانزده نفر عضو اصلي و هفت نفرعضو علي البدل.
ز- شهرهاي بيشتر از يك ميليون نفر تا دو ميليون نفر جمعيت ، بيست و يك نفر عضو اصلي و هشت نفر عضو علي البدل.
ح- شهرهاي بيش از دوميليون نفر جمعيت ، بيست و پنج نفر عضو اصلي و ده نفر عضو علي البدل.
ط- شهرتهران سي و يك نفر عضو اصلي و دوازده نفر عضو علي البدل.
تبصره - (اصلاحی 5/5/1382) ملاك تشخيص جمعيت هر شهر و روستا ، آخرين سر شماري عمومي نفوس و مسكن با اعلام رسمي مركز آمار ايران خواهد بود .
ماده 8 - (اصلاحي 6/7/1382 و27/8/1386) در صورت استعفا ، فوت يا سلب عضويت هر يك از اعضاء شوراي روستا و شهر ، عضو علي البدل به ترتيب آراء جايگزين مي شود.
تبصره - (الحاقي27/8/1386) هر گاه عضوی به هر دلیلی تا دوماه در جلسه شورا شرکت ننماید ، تا تعیین تکلیف نهایی که نباید بیش از شش ماه به طول بیانجامد از عضو علی البدل به عنوان جانشین در جلسات دعوت به عمل می آید.
ماده 9 - (اصلاحي 27/8/1386) در صورت تبدیل روستا به شهر ، شورای شهر همان شورای روستا خواهد بود. چنانچه دو یا چند روستا به شهر تبدیل شود ، شورای شهر از میان اعضای شوراهای آن روستاها به ترتیب آراء در انتخابات و به نسبت جمعیت روستاها تشکیل می شود.
تبصره - (الحاقي 6/7/1382 و اصلاحي 27/8/1386) چنانچه دو یا چند روستا ادغام و به یک روستا تبدیل شوند ، شورای روستای جدید از میان اعضاء شوراهای روستاها به ترتیب آراء در انتخابات و به نسبت جمعیت روستاها تشکیل می شود.
ماده 10 - (اصلاحي 27/8/1386) نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ، استانداران ، فرمانداران ، شهرداران، بخشداران ، دهياران و مديران كل و روساي ادارات مي توانند در جلسات شوراي اسلامي حوزه مسؤوليت خود بدون حق راي شركت كنند.
تبصره - (اصلاحي 27/8/1386) شوراها در صورت ضرورت وبنا به دعوت بخشدار و فرماندار ذيربط موظف به تشكيل جلسه فوق العاده مي باشند . اين دعوت بايد كتبي وبا تعيين وقت قبلي و ذكر دستور جلسه باشد.
ماده 10 مكرر - (الحاقي 6/7/1382) شوراي شهرستان از نمايندگان شوراهاي شهرها و بخش هاي واقع در محدوده آن شهرستان كه در مرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز در مرحله دوم با رأي اكثريت نسبي هر يك از شوراهاي مزبور انتخاب و معرفي شده اند ، تشكيل مي گردد.
تبصره 1 - (الحاقی 6/7/1382) در شوراي شهرستان ، از شوراي هر بخش يك نفر و از شوراي هر يك از شهرهاي تا پانصد هزار نفر جمعيت يك نفر وبيش از پانصد هزار نفر جمعيت دو نفر وشهر تهران سه نفر عضويت خواهند داشت.
تبصره2 - (الحاقی 6/7/1382 و اصلاحي 27/8/1386) تعداد اعضاي شوراي شهرستان حداقل پنج نفر مي باشد. چنانچه تعداد شهرها و بخش هاي يك شهرستان كمتر از پنج باشد ، كسري تعداد اعضاي شوراي شهرستان تا پنج نفر به نسبت جمعيت هر بخش يا شهر ، از شوراي بخش يا شهر مربوط تأمين مي شود . در هر صورت هر بخش يا شهر نبايد بيش از دو نفر نماينده در شوراي شهرستان داشته باشد. شهرستانهایی که فقط یک بخش و یک شهر داشته باشند از محدودیت داشتن دو نفر نماینده در شورا ، مستثنی می باشند.
تبصره 3 - (الحاقی 6/7/1382) به موجب ماده 7 قانون اصلاحي 27/8/1386حذف شده است.
ماده 11 - (اصلاحي 6/7/1382) شوراي استان از نمايندگان منتخب شوراهاي شهرستان هاي تابعه كه در مرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز ، در مرحله دوم با اكثريت نسبي از بين اعضاي شوراي شهرستان انتخاب و معرفي شده اند تشكيل مي شود.
تبصره 1 - (الحاقي 6/7/1382) تعداد اعضاي شوراي استان حداقل پنج نفر است چنانچه يك استان كمتر از پنج شهرستان داشته باشد كسري تعداد اعضاي شوراي استان تا پنج نفر به نسبت جمعيت از شوراهاي شهرستان هاي ذي ربط تأمين مي شود در هر صورت هر شهرستان نبايد بيش از دو نماينده در شوراي استان داشته باشد و در صورتي كه استان فقط يك شهرستان داشته باشد اعضاي شوراي استان همان اعضاي شوراي شهرستان خواهند بود.
تبصره 2 - (الحاقي 6/7/1382) به موجب قانون اصلاحي 27/8/86 حذف گرديد.
ماده 12 - (اصلاحي 6/7/1382) شوراي روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان و استان د ر واحدهايي از تقسيمات كشوري تشكيل مي شود كه طبق قوانين و مقررات مربوط ، به نام ده (روستا) ، بخش ، شهر , شهرستان و استان شناخته شده باشد.
ماده 13 - (اصلاحي6/7/1382و 27/8/1386) در صورت دعوت شوراي بخش و شهر از بخشدار ، شوراي شهر مركز شهرستان يا شوراي شهرستان از بخشدار يا فرماندار ، شوراي استان از استاندار ، يا ساير مسوولين اجرايي سطوح فوق الذكر ، مقامات مذكور در جلسات شورا شركت خواهند نمود. اين دعوت بايد كتبي و با تعيين وقت و ذكر دستور جلسه باشد.
تبصره – مکان های جمعیتی خارج از محدوده قانونی و حریم شهر که حداقل دارای 200 خانوار بوده و عرفا شهرک نامیده می شود بنا به تشخیص وزارت کشور و صرفا به جهت ایجاد شورای اسلامی مشمول انجام امر انتخابات شورای اسلامی شهرک شده و وظایف و اختیارات مندرج در این قانون مربوط به شورای شهرک در آن اجرا و سایر مقررات مربوط به آن مکان تابع مقررات خاص خود می باشد.
ماده 14 - (اصلاحي 6/7/1382) شوراي عالي استان ها ، از نمايندگان منتخب شوراهاي استان ها كه در مرحله اول با رأي اكثريت مطلق و در صورت عدم احراز ، در مرحله دوم با اكثريت نسبي انتخاب و معرفي مي شوند ، تشكيل مي گردد.
تبصره1 - (اصلاحي 6/7/1382) از استان هاي تا دو ميليون نفر جمعيت ، دو نماينده و از استان هاي داراي بيش از دو ميليون نفر جمعيت ، سه نماينده و از استان تهران چهار نماينده در شوراي عالي استان ها عضويت دارند.
تبصره 2 - (الحاقي 6/7/1382و اصلاحی 27/8/1386) شوراي عالي استان ها با درخواست وزير كشور موظف به تشكيل جلسه فوق العاده مي باشد.
تبصره 3 - (الحاقي 6/7/1382واصلاحی 27/8/1386) وزيران ، رؤساي مؤسسات و سازمان هاي دولتي و نهادهاي عمومي غير دولتي با درخواست شوراي عالي استانها كه بايد به صورت كتبي و با تعيين وقت قبلي و ذكر دستور جلسه باشد ، در جلسات آن شركت مي نمايند.
ماده 14مكرر - (الحاقي 6/7/1382) عضويت در كليه شوراهاي موضوع اين قانون افتخاري است و شغل محسوب نمي شود.
تبصره 1- (اصلاحي 27/8/1386)- هر فرد مي تواند فقط عضو شوراي یک روستا يا یک شهر باشد.
تبصره 2 - پذيرش استعفاي هر يك از اعضاي شورا منوط به تصويب شورا است.
تبصره 3 - (الحاقی 6/7/1382 و اصلاحي 27/8/1386) نامزد شدن اعضاي شوراهاي اسلامي روستا و شهر در انتخابات مجلس شوراي اسلامي منوط به پذيرش استعفاي آنها از سوي شورا قبل از پایان مهلت قانوني مي باشد.
ماده 15 - (اصلاحي 6/7/1382) جلسات شوراها علني و باحضور دو سوم اعضاي اصلي رسميت مي يابد وتصميمات با اكثريت مطلق آراي حاضرين معتبر است و تشكيل جلسات غير علني منوط به تصويب دو سوم اعضاي حاضر در جلسه مي باشد.
ماده 15مكرر - (الحاقي 27/8/1386) اولین جلسه شوراهای روستا به دعوت بخشدار و شورای شهر به دعوت فرماندار در تاریخ مقرر در ماده (3) قانون تشکیل می شود. همچنین شوراهای فرادست به ترتیب ، شورای بخش به فاصله یکماه پس از تشکیل سه چهارم شوراهای روستاهای تابع بخش به دعوت بخشدار ، شورای شهرستان به فاصله یکماه پس از تشکیل دوسوم شوراهای شهر و بخش در محدوده آن شهرستان به دعوت فرماندار ، شورای استان به فاصله یکماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای شهرستانهای واقع در محدوده آن استان به دعوت استاندار و شورای عالی استانها به فاصله یکماه پس از تشکیل دوسوم شوراهای استانها به دعوت وزیر کشور تشکیل می شود.
ماده 16- (اصلاحي 6/7/1382و27/8/1386) اولين جلسه شوراهاي موضوع اين قانون (وفق ماده 15 مكرر) به دعوت مسوولين واحدهاي تقسيمات كشوري مربوط و با هيأت رئيسه سني تشكيل مي شود تا هيأت رئيسه شورا شامل يك رئيس و يك نايب رئيس و حداقل يك منشي برای مدت یک سال انتخاب شوند.
ماده 16مكرر - (الحاقي6/7/82 و اصلاحي 27/8/1386) در صورت استعفا، فوت يا سلب عضويت هر يك از اعضاء شوراهاي بخش، شهرستان، استان و عالي استان ها ،عضو جديد حداكثر ظرف مدت يك ماه بايد جايگزين شود.
فصل دوم - انتخابات
الف – كيفيت انتخابات
ماده 17 - (اصلاحي 6/7/1382) انتخاب اعضاي شوراي روستا و شهر به صورت مستقيم ، عمومي ، با رأی مخفي واكثريت نسبي آرا خواهد بود.
تبصره - در صورتي كه آراي دو يا چند نفر از داوطلبان مساوي باشد اولويت با ايثارگران مي باشد و در صورت نبودن افراد مذكور اولويت با فرد يا افرادي است كه داراي مدرك تحصيلي بالاتر هستند ودر صورت يكسان بودن مدرك تحصيلي ملاك انتخاب ، قرعه است.
ماده 17 مكرر (الحاقي 6/7/1382) وزارت كشور مي تواند با هماهنگي هيأت مركزي نظارت بر انتخابات ، قرائت و شمارش آراء را در تمام يا تعدادي از حوزه هاي انتخابيه با استفاده از رايانه انجام دهد.
ماده 18 - در هر نوبت انتخابات هر شخص واجد شرايط حق دارد فقط يك بار در يك شعبه اخذ راي با ارائه شناسنامه راي دهد.
تبصره - (الحاقي 6/7/1382 و اصلاحي 27/8/1386) در انتخابات ميان دوره اي ، در هر حوزه كساني حق رأي دارند كه در انتخابات قبلي آن دوره در همان حوزه رأي داده باشند يا در هیچ حوزه ای رأی نداده باشند.
ماده 19 - در موارد زير برگ هاي راي باطل مي شود ولي جزو آراي مأخوذه محسوب ميگردد و مراتب در صورتجلسه قيد و برگ هاي راي مذكور ضميمه صورتجلسه خواهد شد:
الف - آرا ناخوانا باشد
ب - آرايي كه از طريق خريد و فروش به دست آمده باشد
ج – آرايي كه دارای نام راي دهنده يا امضاء يا اثر انگشت وي باشد
د – آرايي كه كلاً حاوي اسامي غير از نامزدهاي تاييد شده باشد
هـ - آرايي كه سفيد به صندوق ريخته شده باشد
تبصره – چنانچه برگ راي مشتمل براسامي خوانا و ناخوانا باشد فقط اسامي ناخوانا باطل خواهد بود .
ماده 20 – در موارد زير برگ هاي راي باطل مي شود و جزو آراي مأخوذه محسوب نمي گردد و مراتب در صورتجلسه قيد و برگ هاي راي مذكور ضميمه صورتجلسه خواهد شد:
الف - (اصلاحي 27/8/1386) كل آراي صندوقي كه فاقد لاك و مهر یا پلمپ انتخاباتي باشد
ب - كل آراي مندرج در صورتجلسه اي كه صندوق اخذ راي آن فاقد اوراق راي يا برگ هاي تعرفه باشد
ج - آرايي كه زايد بر تعداد تعرفه باشد
د - آرايي كه فاقد مهر انتخاباتي باشد
هـ - آرايي كه روي ورقه اي غير از برگ راي انتخاباتي نوشته شده باشد
و - آراي كساني كه به سن قانوني راي دادن نرسيده باشند
ز - آرايي كه با شناسنامه افراد فوت شده يا غير ايراني اخذ شده باشد
ح - آرايي كه با شناسنامه غير يا جعلي اخذ شده باشد
ط - آرايي كه با شناسنامه كساني كه حضور ندارند اخذ شده باشد
ي - آرايي كه از طريق تهديد به دست آمده باشد
ك - آرايي كه با تقلب و تزوير « در تعرفه ها ، آرا ، صورتجلسه ها و شمارش » به دست آمده باشد
تبصره 1 – آراي زايد مذكوردربند «ج» به قيد قرعه از كل برگ هاي رأي كسرمي شود.
تبصره 2 – چنانچه احراز شود كه راي دهنده بيش از يك برگ راي به صندوق ريخته باشد ، همه اوراق وي باطل است و جزو آراي مأخوذه محسوب نخواهد شد.
ماده 21 – در صورتي كه در برگ راي علاوه براسامي نامزدهاي تاييد شده اسامي ديگر نوشته شده باشد ، برگ راي باطل نيست و فقط اسامي اضافه خوانده نمي شود.
ماده 22 – درصورتي كه اسامي نوشته شده در برگ راي بيش از تعداد لازم باشد، اسامي اضافه از آخر خوانده نمي شود.
ماده 23 – در صورتي كه در برگ راي نام يك داوطلب چند بار نوشته باشد فقط يك راي براي او محسوب مي شود.
ماده 24 - (اصلاحي 27/1/1392) در حوزه هاي انتخابيه اي كه تا ده نفر نامزد انتخاباتي داشته باشد نامزدها مي توانند به تنهايي يا اشتراك براي هر يك از شعبه هاي ثبت نام و اخذ راي و در حوزه هاي انتخابيه اي كه بيش از ده نفر نامزد داشته باشد ، براي هر پنج شعبه ثبت نام و اخذ راي يك نفر نماينده جهت حضور در محل شعب اخذ راي به هيات اجرايي معرفي نمايند.
« در تهران و سایر کلان شهر ها تعداد نمایندگان ناظر از طرف نامزدهای انتخابات شورای اسلامی شهر با توافق هیات اجرایی تعیین می گردد »
تبصره – چنانچه نمايندگان كانديداها تخلفي در شعب اخذ راي مشاهده نمايند بدون دخالت مراتب رابه هيات اجرايي و نظارت كتباً اعلام خواهند نمود.
ب – شرايط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان
ماده 25 – انتخاب كنندگان بايد داراي شرايط زير باشند:
1- تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران
2- (اصلاحي 27/8/1386) حداقل سن 18 سال تمام در روز اخذ راي
3- سكونت حداقل يك سال در محل اخذ راي به استثناي شهرهاي بالاي يك صد هزار نفر جمعيت
تبصره – كساني كه محل كار آنان خارج از محدوده حوزه انتخابيه باشد ولي افراد تحت تكفل آنان مانند همسر و فرزندان حداقل يك سال قبل از انتخابات در حوزه انتخابيه سكونت داشته باشند مي توانند در همان حوزه راي دهند.
ماده 26 (اصلاحي 27/8/1386)- انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام بايد داراي شرايط زير باشند :
الف – تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران
ب – حداقل سن 25 سال تمام
ج – اعتقاد و التزام عملي به اسلام و ولايت مطلقه فقيه
د- ابراز وفاداري به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
هـ – دارا بودن سواد خواندن و نوشتن براي شوراي روستاهای تا دویست خانوار و داشتن مدرك ديپلم براي شوراي روستاهای بالای دویست خانوار ، داشتن حداقل مدرك فوق ديپلم يا معادل آن براي شوراي شهرهاي تا بیست هزار نفر جمعیت ، داشتن حداقل مدرک لیسانس یا معادل آن برای شورای شهرهای بالای بیست هزار نفر جمعیت
تبصره 1 (الحاقی 27/1/1392) – کسانی که در دوره های قبل عضو شورا بوده اند به شرطی که در همان محل کاندیدای عضویت در شورا باشند ، از شرط مدرک معافند.
تبصره 2 (الحاقی 27/1/1392) – اعضای شوراها باید در محدوده حوزه انتخابیه خود سکونت اختیار نمایند. تغییر محل سکونت هریک از اعضای شورا از محدوده حوزه انتخابیه به خارج از آن موجب سلب عضویت خواهد شد.
و- دارابودن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا کارت معافیت دائم از خدمت برای مردان
تبصره 1 - اقليتهاي ديني شناخته شده در قانون اساسي به جاي اسلام بايد به اصول دين خود اعتقاد و التزام عملي داشته باشند.
تبصره2 - اعضاي شوراها بايد در محدوده حوزه انتخابيه خود سكونت اختيار نمايند. تغيير محل سكونت هريك از اعضاي شورا از محدوده حوزه انتخابيه به خارج از آن موجب سلب عضويت خواهد شد.
تبصره 3 – ارایه گواهی عدم سوءپیشینه که از تاریخ صدور آن بیش از (3) ماه نگذشته باشد در هنگام ثبت نام الزامی است.
ماده 27 – اعضاي هيات هاي اجرايي ونظارت انتخابات شوراهاازداوطلب شدن درحوزه هاي انتخابيه تحت مسووليت خود محرومند.
ماده 28 – اشخاص زير به واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن براي شوراهاي اسلامي به ترتيب ذيل محرومند:
1- (اصلاحي6/7/1382و 27/8/1386) رييس جمهور و مشاورين و معاونين وي ، نمایندگان خبرگان رهبری، وزرا ، معاونين و مشاورين آنان ، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ، اعضاي شوراي نگهبان ، رييس قوه قضاييه ومعاونين ومشاورين وي ، رييس ديوان عالي كشور ، دادستان كل كشور و معاونين و مشاورين آنان ، رييس ديوان عدالت اداري ، رئیس دیوان محاسبات کشور و معاونين وي ، دادستان ديوان محاسبات ، رييس سازمان بازرسي كل كشور و معاونین وی ، شاغلين نيروهاي مسلح ، روساي سازمان ها و ادارات عقيدتي سياسي نيروهاي مسلح ، رييس سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران و معاونين وي ، دبیر هیأت دولت ، روسای دفاتر سران سه قوه ، روسا و سرپرستان سازمان هاي دولتي ، رؤسای دانشگاه ها (دولتی و غیردولتی) ، رييس دانشگاه آزاد اسلامي ، روساي كل و مديران عامل بانك ها ، رييس جمعيت هلال احمر و معاونين وي ، رييس بنياد مستضعفان و جانبازان ، سرپرست بنياد شهيد ، سرپرست بنياد مسكن ، سرپرست كميته امداد امام ، روساي سازمان ها ، مديران عامل شركت هاي دولتي ( مانند شركت مخابرات ، دخانيات .... ) سرپرست نهضت سواد آموزي ، رييس سازمان نظام پزشكي ايران ، مديران كل تشكيلات ستادي وزارتخانه ها وسازمان ها و ادارات دولتي وساير رؤسا ، مديران و سرپرستاني كه حوزه مسووليت آنان به كل كشورتسري دارد از عضويت در شوراهاي اسلامي سراسر كشور محرومند مگر آن كه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده وبه هيچ وجه در آن پست شاغل نباشند.
2- (اصلاحي6/7/1382و 27/8/1386) استانداران و معاونين و مشاورين آنان ، فرمانداران و معاونين آنان ، شهرداران و معاونین آنان ،بخشداران ، مديران كل ادارات استانداري ، مديران كل ، سرپرستان ادارات كل ، معاونين ادارات كل ، دادستان ها ، داديارها ، باز پرس ها ، قضات ، روساي دانشگاه ها ، روساي بانك ها ، ر