به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بجنا،امروزه با نگاهي به آمار جهاني مي‌توان به اهميت عوامل ژنتيكي و مادرزادي در بروز بسياري از بيماري ها و ناتوانايي ها و نقش پيشگيري از اين عوامل در تمام جهان پي برد.
در ايران نيز همانند بسياري از كشورهاي خاورميانه عوامل مهمي مانند درصد بالاي ازدواج هاي فاميلي، شيوع و بروز هموگلوبينوپاتي ها مانند حاملگي در سنين بالا، كمبود امكانات و برنامه‌هاي نامناسب بهداشت عمومي و عدم آگاهي مردم درباره پيشگيري از بيماري ها و ناتوانايي هاي ژنتيك و مادرزادي در وخامت اين وضعيت دخالت دارند.
با این اوصاف طرح غربالگری بیماری‌های ژنتیک با هدف ارائه خدمات مشاوره ژنتيك به مردم با كيفيت خوب، هزينه كم و دسترسي آسان در سراسر كشور و به ویژه مرکز استان با هدف نهایی کاهش بروز و شیوع اختلالات ژنتیکی طراحي شده است.
نگاهی به آمار:
- در هر دقیقه 8 کودک معلول در دنیا متولد می‌شود
- یک تا سه درصد از جمعیت های مختلف دنیا به عقب ماندگی ذهنی مبتلا هستند که در کشورهای در حال توسعه 2 تا 4 برابر کشورهای پیشرفته تخمین زده می شود.
- دو تا پنج درصد نوزادانی که زنده متولد می شوند دچار بیماری ژنتیکی یا ناهنجاری های مادرزادی هستند.
- در کشور ما سالیانه 30، 40 تا 50 هزار کودک معلول متولد می شود.
- حدود 50 درصد از موارد معلولیت های مختلف مانند نابینایی ها، ناشنوایی ها و موارد عقب ماندگی ذهنی شدید به دلیل اختلال ژنتیکی ایجاد می شود، همچنین اولین عامل مرگ و میر در کودکان زیر 5 سال، اختلالات ژنتیکی می باشد.
از عوامل بسیار مهم در بروز بیماری های ژنتیک می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- درصد بالای ازدواج های فامیلی
- شیوع بالای بیماری های معلولیت زای ژنتیکی مثل تالاسمی
- عدم آگاهی از پیشگیری بیماری های ژنتیک و معلولیت ها نقش دارند
- تولد فرزندان معلول
هدف کلی در طرح غربالگری اختلالات ژنتیک افراد 25-15 سال پیشگیری از معلولیت های ناشی از اختلالات ژنتیک و شناسایی افراد ناقل است.
اهداف کاربردی:
- ترویج فرهنگ مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج
- پیشگیری از ازدواج های پر خطر از نظر بیماری های ژنتیکی
- فرهنگ سازی برای کاهش ازدواج های فامیلی پر خطر
- شناسایی افراد در معرض خطر و ترغیب برای انجام مشاوره ژنتیک
- فرهنگ سازی برای انجام مشاوره ژنتیک در خانواده های دارای معلول جسمی و ذهنی
در حال حاضر نیز این برنامه در مرکز استان (شهرستان بجنورد) توسط بهزیستی به صورت پایلوت در دبیرستان های دخترانه بجنورد، اجرا می شود.
همچنین طرح غربالگری بیماری‌های ژنتیک برای تعداد یک هزار و 500 زوج و مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج برای یکهزار و 500 نفر خصوصاً برای دختران رده سنی 15 الی 20 سال به صورت همزمان در شهرهای پایلوت کشور اجرایی می‌شود.
برای اجرای این طرح تیمی تخصصی متشکل از پرستاران و پزشکان متخصص در امر ژنتیک همکاری دارند. چنانچه افراد غربالگری شده، دارای اختلالات ژنتیکی باشند، به مراکز مشاوره ژنتیک بجنورد (دولتی و غیر دولتی) ارجاع داده می شوند که کلیه هزینه ها در این طرح پوشش داده خواهد شد.
آگاه سازی پیشگیری از معلولیت ها نیز طرح دیگری است که در این زمینه اجرا می شود به این صورت که ابتدا پیش آزمون و بعد آموزش توسط تیم های تخصصی داده می شودوسپس آزمون برای تأثیرگذاری این طرح انجام می شود این طرح ها به صورت هم زمان اجرا می شوند.
کمپین آگاه سازی مشاوره ژنتیک، 25 آبان ماه آغاز شده و از طریق رسانه های جمعی، اطلاع رسانی می شود.
شورای اسلامی شهر و شهرداری بجنورد، آموزش و پرورش، معاونت تربیت بدنی، علوم پزشکی، سازمان تبلیغات، دانشگاه ها و سایر ارگان ها، برای اجرای این طرح، اعلام آمادگی کرده اند.
برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های 32414340-058 و 32414093-058 تماس حاصل نمایید.
سیده صبری سیدی
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد
